بررسی تأثیر ساختار هیأت مدیره و قدرت مدیر عامل بر مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی و واقعی

چکیده

عملکرد شرکت را می­توان با استفاده از شاخص‌های متعددی مانند تغییر در میزان فروش، تولید، جریان نقدی، نسبت بازده حقوق صاحبان سهام و نسبت بازده دارایی‌ها اندازه‌گیری کرد. تفاوت بین سود تعهدی و شاخص از قبل تعیین شده با افزایش عملکرد شرکت، افزایش می­یابد. میزان عملکرد نیز بر مدیریت سود موثر است. غالباً پیش‌بینی می­شود شرکت‌هایی که از رشد مداوم سود طی چند سال متوالی برخوردار هستند، در آینده نیز به این روند ادامه دهند. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر تبیین میزان تاثیرگذاری ساختار هیأت مدیره و قدرت مدیرعامل بر مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی و واقعی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. روش پژوهش از نوع مطالعه کتابخانه‌ای و تحلیلی- علی بوده و مبتنی بر تحلیل داده‌های تابلویی (پانل دیتا) است. جامعه مورد بررسی مشتمل بر 109 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران  بوده که اطلاعات مالی آن­ها در فاصله زمانی سال­های 1395 تا 1400  بررسی شده است. یافته­های پژوهش حاکی از آن است که ساختار هیأت مدیره بر مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی شرکت‌ها تاثیر مثبت و مستقیمی می‌گذارد. افزون بر این، فرضیه دوم نشان می­دهد که قدرت مدیرعامل بر مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی شرکت‌ها تاثیر مثبت و مستقیمی داشته است. یافته­های فرضیه پژوهشی سوم نیز مبین تأثیر منفی و معکوس ساختار هیأت مدیره بر مدیریت سود مبتنی بر اقلام واقعی شرکت‌ها است. در نهایت، یافته­های فرضیه پژوهش چهارم نشان داد که قدرت مدیرعامل بر مدیریت سود مبتنی بر اقلام واقعی شرکت‌ها تاثیر مثبت و مستقیمی می‌گذارد.  از آن جهت که افزايش ميزان و سطح قدرت مدیرعامل و مدیریت سود مبتنی بر اقلام واقعی می‌تواند اثرات مهمی بر تصمیم سرمایه‌گذاران داشته باشد، ارائه اطلاعات کامل و شفاف از سوی مدیریت در زمینه مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی و ریسک اعتباری، بسیار راه‌گشا خواهد بود.