بررسی رابطه بین احساسات سرمایه گذار، سرمایه گذاری تحقیق و توسعه و عملکرد شرکت (مطالعه موردی: بورس اوراق بهادار تهران)

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین احساسات سرمایه گذار، سرمایه گذاری های تحقیق و توسعه و عملکرد شرکت می‌باشد. جامعة آماری این پژوهش به روش حذف سیستماتیک از میان 152 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران (1368 سال- شرکت) طی دورة زمانی 1392 تا 1400 می باشد. نتایج نشان می دهد، احساسات خوش‌بینانه سرمایه‌گذار که انتشار سهام با هزینه پایین را تسهیل می‌کند، از کم سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه جلوگیری کرده و عملکرد شرکت را بهبود می‌بخشد و احساسات خوش‌بینانه سرمایه‌گذار که انتشار سهام با هزینه پایین را تسهیل می‌کند، مدیران را به هدر دادن منابع کم‌هزینه برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های تحقیق و توسعه که به عملکرد شرکت آسیب می‌رسانند، سوق نمی‌دهد. همچنین احساسات بدبینانه سرمایه گذار که خرید مجدد سهام را تشویق کرده و سرمایه‌گذاری های تحقیق و توسعه را از بین می برد، باعث کاهش سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه شده و به عملکرد شرکت آسیب می رساند. چنانچه شرکت ها پس از اعلام خرید مجدد سهام و در صورت وجود احساسات بدبینانه سرمایه گذار، سرمایه گذاری تحقیق و توسعه را افزایش دهند (رابطه منفی بین عملکرد شرکت و مخارج تحقیق و توسعه) عملکرد بدتری را تجربه نمی کنند؛ و در نهایت نتایج نشان داد، مدیرانی که احساسات سرمایه‌گذاران را کنترل می‌کنند، احتمالاً در پروژه‌های تحقیق و توسعه‌ای سرمایه‌گذاری کرده اند که عملکرد شرکت را کاهش نمی‌دهد. در ارتباط با نتایج حاصل شده می‌توان بیان داشت که احساسات سرمایه‌گذار در شرایط گوناگون، شرایط تأمین مالی سهام را تغییر می‌دهد که بر انگیزه‌های تحقیق و توسعه شرکت‌ها و در نتیجه عملکرد شرکت تأثیر می‌گذارد. بر همین مبنا پژوهش حاضر، تأثیر تحقیق و توسعه بر عملکرد شرکت را هنگامی که احساسات سرمایه‌گذار بر قیمت سهام تأثیر می‌گذارد، مورد بحث قرار داده و نشان می‌دهد که تحقیق و توسعه عموماً عملکرد شرکت را در دوره‌های خوش‌بینی بهبود می‌بخشد و در دوره‌های بدبینی با کاهش روبرو می‌کند.