عوامل موثر بر افزایش هزینه در پروژه های عمرانی شهرداری

چکیده

بررسی پژوهشگران نشان می دهد که اغلب پروژه های عمرانی دچار تفاوت چشمگیری از حیث مبلغ برآورد اولیه با قیمت تمام شده طرح ها هستند. هزینه های عمرانی، گرایش به افزایش (سرریز شدن) نسبت به بودجه بندی اولیه دارد، اما اتخاذ سیاست های مناسب در جهت خاتمه هر چه سریع تر و به موقع پروژه های عمرانی به شناخت عوامل موثر ایجادکننده افزایش هزینه بستگی دارد. به همین منظور، این پژوهش در صدد ارزیابی عوامل موثر بر افزایش هزینه های پروژه های عمرانی است. لذا جهت مطالعه و بررسی، ابتدا با مطالعه منابع مختلف و بررسی تحقیقات انجام گرفته، عوامل تاثیرگذار در چهار گروه کارفرما، مشاور، پیمانکار و عوامل محیطی شناسایی و تعریف شدند و در نهایت طبق آزمون تفاوت رتبه ای فریدمن، تاثیر هر یک از عوامل چهارگانه در افزایش هزینه پروژه ها مشخص گردید. نتیجه حاکی از این است که از نظر سه گروه دخیل در پروژه های عمرانی شهرداری کاشان، اولویت تاثیرگذاری در بین خودشان را به ترتیب مرتبط با کارفرما، پیمانکار، مشاور و عوامل محیطی دانسته اند. در پایان، به کمک یافته های پژوهش، راهکارهای کاربردی جهت جلوگیری از افزایش هزینه پروژه ها ارائه گردیده است. نتایج پژوهش حاضر نشان می­دهد عواملی که بر افزایش هزینه­های پروژه­های عمرانی موثر بودند عبارتند از: بالا رفتن هزینه در اثر تورم­های به وجود آمده در کشور، عملکرد نامناسب پیمانکار، مشکل تخصص مهندسان مشاور و ناظر و عدم مطالعه کافی در ابتدای پروژه، نبود نیروی انسانی کارآمد، عدم ثبات مدیریت کارگاه از شروع پروژه، عدم وجود سیستم کنترل پروژه قوی، نبود سیستم مدیریت پروژه مناسب، نبود تعهد کاری در میان کارکنان پروژه، برآورد اشتباه هزینه­ها در ابتدای پروژه که با استفاده از تحلیل FMEA، بالاترین ریسک مربوط به شاخص بالارفتن هزینه در اثر تورم­های به وجود آمده در کشور است و با استفاده از سیستم مدیریت پروژه مهم­ترین شاخص نبود سیستم مدیریت پروژه مناسب می­باشد.